TMA w 2012 roku realizowało dwa zadania publiczne Gminy Andrychów:
1. „Kultywowanie regionalnych tradycji i zwyczajów związanych z obrzędami na terenie Gminy Andrychów”:
a) warsztaty etnograficzne jako konkurs adresowany do młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej pt.: „Szukając śladów przeszłości”.
Zespoły młodzieży mogły wybrać do opracowania tematy etnograficzne:
– zwyczaje i obyczaje rodzinne
– strój i zdobnictwo
– zwyczaje i obrzędy doroczne
– poznajemy swoje środowisko
– zatrzymane w kadrze
– wspomnienia z II wojny światowej
Do tego konkursu zgłosiło się 12 zespołów z 6 szkół gimnazjalnych, zgłoszono także 3 prace indywidualne dorosłych. Prace konkursowe złożyło 11 zespołów z 5 szkół:
Jury przyznało:
I miejsce – Gimnazjum Rzyki temat: zatrzymane w kadrze
II miejsce – Gimnazjum Roczyny temat: strój i zdobnictwo
III miejsce – Gimnazjum Rzyki temat: zwyczaje i obrzędy doroczne
IV miejsce – Gimnazjum Roczyny temat: zwyczaje i obyczaje rodzinne
IV miejsce – Gimnazjum Inwałd temat: zatrzymane w kadrze
b)warsztaty tematyczne:
– moje miasto – moja Gmina,
– jak to z lnem było,
– malowanki wyszywanki,
– ginące rzemiosła,
– abecadło z chlebem,
– cudeńka z gliny,
– malowane ptaszki,
– malowane ptaszki,
– pisaki kraszanki,
– Chłopska Szkoła Biznesu.
Warsztaty prowadzone są w Izbie Regionalnej TMA przez cały rok kalendarzowy i szkolny, a także podczas imprez prowadzonych przez inne organizacje. Warsztaty te kierowane są do różnych grup wiekowych i poszerzają w sposób atrakcyjny wiedzę historyczną dzieci i młodzieży, rozbudzają i utrwalają więź emocjonalną ze swoją rodziną i miejscem zamieszkania.
c) Zbieranie, dokumentowanie wspomnień, szukanie informacji o ludziach, zdarzeniach,
opracowywanie zgromadzonych materiałów, są realizowane w miarę zasobów czasowych
członków TMA i wolontariuszy przez cały rok (część zebranych i opracowanych materiałów jest publikowanych w Nowinach Andrychowskich i na stronach internetowych).
2.Organizowanie i uczestnictwo w konferencjach, seminariach, warsztatach oraz innych imprezach z zakresu edukacji i nauki, służących rozwojowi, upowszechnianiu i promocji edukacji i nauki wśród dzieci, młodzieży i dorosłych w Gminie Andrychów.
III „Międzyszkolny Turniej Chłopska Szkoła Biznesu – o Puchar Drelicharza z Andrychowa”. Finał III Małopolskiego Międzyszkolnego CSB został zorganizowany po raz 3 w listopadzie 2012 roku. Wzięły w nim udział 32 szkoły gimnazjalne i średnie z 5 powiatów woj. małopolskiego: wadowickiego, krakowskiego, myślenickiego, nowotarskiego, nowosądeckiego i jedna z powiatu bielskiego (woj. śląskie). W roku 2012 TMA rozesłało zaproszenia do 37 szkół woj. małopolskiego.
3. TMA w 2012 roku było organizatorem projektu i wystawy pt.: „3 x Wieprzówka czyli studium przypadku lokalnej rzeki” – realizowanych przy pomocy finansowej Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie oraz środków własnych i sponsorów. Wystawa, której wernisaż odbył się 22 czerwca 2012 roku była otwarta do końca listopada w salach wystawowych Izby Regionalnej TMA. W ramach projektu nakręcono film o Wieprzówce oraz przeprowadzono:
– konkursy plastyczne i fotograficzne dla dzieci i młodzieży,
– warsztaty terenowe nad rzeką,
– lekcje biologii i geografii, krzyżówki, ankiety,
– otwarty panel dyskusyjny z udziałem zaproszonych prelegentów.
Sprawozdanie z realizacji zadania nieinwestycyjnego „3 x Wieprzówka, czyli studium przypadku lokalnej rzeki”
Budowa makiety i przygotowanie ekspozycji
Przygotowano sale do ekspozycji tzn. odświeżono ściany sal, oczyszczono w nich podłogi (2 osoby x 5 godz. = 10 godz.). Zamówiono i przywieziono do Izby Regionalnej Ziemi Andrychowskiej pudła tekturowe rozłożone w trzech rozmiarach, które następnie poskładano, ułożono i spięto w formie koryta rzeki (4 osoby x 2 godz. = 8 godz.). Kolejną czynnością był zakup płótna w dwóch kolorach (zielony i niebieski), rozpięcie na pudłach i przymocowanie do modelu szkieletu rzeki (3 osoby x 8 godz.= 24 godz.). Kolejnym działaniem było zebranie materiału skalnego i roślinnego potrzebnego do ukształtowania poszczególnych odcinków modelowanej rzeki. Na trasie 5 km zebrano około 2500 kg odpowiednio wybranego materiału (kamieni, żwiru i piasku), a następnie przetransportowano go do miejsca wystawy (8 km) (8 osób x 10 godz.= 80 godz.). Kolejną czynnością było odpowiednie ułożenie materiału skalnego, roślinnego, zakup pompy, pojemnika i budowa modelu źródła w obiegu zamkniętym (3 osoby x 10 godz. = 30 godz.). Następnie przygotowano podpisy do eksponatów i je rozlokowano. Wypożyczono, przywieziono i umieszczono na wystawie eksponaty ptaków charakterystycznych dla rzeki (zimorodek, pliszka górska, pliszka siwa, pluszcz, kaczka krzyżówka, czapla siwa, bocian czarny, sieweczka rzeczna) i wydry, wypożyczone z Muzeum Przyrodniczego w Krakowie (1 osoba x 5 godz. = 5 godz.). Transport i wieszanie ekspozycji fotograficznej i planszowej. (7 osób x 5 godz. = 35 godz.). Ogółem przepracowano 192 godziny.
– Materiały prasowe i z Internetu są w załączniku 1 (płytka DVD)
Przygotowanie i druk zdjęć
Wybrano 92 zdjęcia z kilku tysięcy będących do dyspozycji TMA, podpisano je i przygotowano do druku (1 osoba 30 godz.)
– Wybrane zdjęcia są w załączniku 1 (płytka DVD)
Otwarcie wystawy 22 czerwca 2012 rok.
Otwarcie zbiegło się z rozpoczęciem obchodów „Dni Andrychowa” i odbyło się, tuż po ich oficjalnym ogłoszeniu. Na otwarcie zaproszono radnych powiatowych i miejskich, władze starostwa, burmistrzów, sołtysów, dyrektorów szkół, przedszkoli i nauczycieli, przedstawicieli zakładów komunalnych, wodociągów i wszystkich mieszkańców Andrychowa i okolicy. Na otwarcie przybyli również goście z miast partnerskich goszczący z tej okazji w naszym mieście. Łącznie w otwarciu wzięło udział ponad 200 osób. Goście obejrzeli występ zespołu Rewii Dziecięco-Młodzieżowego „Dino”, okolicznościowe mowy wygłosili: burmistrz Andrychowa, przewodniczący Rady Miejskiej w Andrychowie oraz prezes Towarzystwa Miłośników Andrychowa w imieniu organizatorów. Następnie odbył się premierowy pokaz filmu „3xWieprzówka” , który jest rozdawany wszystkim zainteresowanym, m.in. otrzymały go wszystkie szkoły z podziękowaniem za udział w programie. Film w następnym roku będzie dostępny w Internecie. Po otwarciu otrzymaliśmy liczne gratulacje i pochwały oraz życzenia dalszej owocnej pracy przy programie.
– Materiały fotograficzne i prasowe są w załączniku 1 (płytka DVD)
Materiały piśmienne
Przygotowano krótki rys historyczny o Wieprzówce, ze szczególnym uwzględnieniem jej nazewnictwa oraz roli, jaką pełniła w dawnych wiekach w obszarach źródliskowych. Przygotowano: krzyżówkę (500 szt.), dwa testy dla różnych grup wiekowych (po 500 szt.), cztery wzory ulotek promujących ekologiczne zachowania do kolportażu (po 500 szt. ). Wydrukowano także w dużym formacie pierwszą mapę austriacką z 1794 r. tego terenu z zaznaczonymi urządzeniami wodnymi, która była eksponowana w trakcie trwania wystawy. Przygotowano także krótką informację i eksponaty o sposobie obróbki lnu.
– Materiały fotograficzne, przykładowe krzyżówki i testy w zał. 1 (płytka DVD).
Warsztaty terenowe
Przeprowadzono 13 warsztatów, 11 odbyło się w terenie 2 na terenie wystawy z uwagi na złe warunki atmosferyczne. W warsztatach wzięło udział 10 z 17 szkół działających w gminie Andrychów (2 szkoły średnie z 4). Ogółem w warsztatach wzięło udział 230 uczniów i 20 opiekunów.
Warsztaty polegały na przejściu 3 km odcinka Wieprzówki od Rzyk przy terasie za mostem, od tablicy edukacyjnej nr 7 do tablicy nr 1 w Sułkowicach. Jest to najciekawszy odcinek rzeki z wystąpieniami różnych warstw skalnych piaskowców , łupków i margli posiadający wiele fragmentów naturalnych brzegów, łęgów, z kamieńcami i wysokimi urwiskami. Na tym odcinku, pokazując naturalne wartości przyrody ożywionej i nieożywionej, starano się z jednej strony nauczyć je dostrzegać, a z drugiej wskazywać zagrożenia powstałe w wyniku działań człowieka: regulacja koryta i brzegów rzeki, niekontrolowany pobór żwiru, zaśmiecanie, budowa tam, ogrodzeń, wycinanie drzew itd. Uczestnicy w czasie wędrówki mogli na miejscu dokonać porównania miejsc mało zniszczonych przez człowieka z miejscami przez niego zdegradowanymi i zaśmieconymi. Uczyli się na przykładach, jakie ujemne konsekwencje w postaci erozji wgłębnej i brzegowej dla rzeki przyniósł długotrwały pobór żwiru, jak to wpłynęło na obniżenie poziomu wód gruntowych, jej zapasów i dostępu do wody dla okolicznych mieszkańców. Przy okazji uczestnicy poznawali bogactwo gatunków roślin i zwierząt, dla których rzeka i jej brzegi są środowiskiem życia. Większość uczniów, a nawet nauczycieli pierwszy raz odwiedzała te miejsca i wyrażała swoje zdziwienie faktem ich istnienia! Każdy warsztat kończył się sprawdzianem testowym i rozwiązaniem krzyżówki wykonywanymi w grupach.
– Materiały fotograficzne, przykładowe krzyżówki i testy w załączniku 1(płytka DVD) i w załączniku 2
Konkursy i wystawa prac nagrodzonych
W konkursie plastycznym wzięło udział kilkaset dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych. Na konkurs do siedziby Towarzystwa Miłośników Andrychowa wpłynęło 104 wybranych najlepszych prac w tym jedna zbiorowa. Na konkurs fotograficzny wpłynęło 15 fotografii. Wręczenie nagród i uroczyste podsumowanie z prezentacją nagrodzonych prac odbyło się gościnnie 25 listopada 2012 r. w Miejskiej Bibliotece w Andrychowie.
– Cała dokumentacja konkursu łącznie z fotografiami znajduje się w załączniki 1 (płytka DVD) i w załączniku 2
Panel dyskusyjny
30 listopada w andrychowskim Domu Kultury odbyło się spotkanie (panel dyskusyjny) pt. „3 x Wieprzówka” zorganizowane przez Towarzystwo Miłośników Andrychowa. W spotkaniu wzięli udział wiceburmistrz Andrychowa Agnieszka Adamek, Anna Odrobina z Wydziału Ochrony Środowiska ze Starostwa w Wadowicach, Ewa Rohde-Trojan – kierownik wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa UM w Andrychowie, Czesław Rajda – radny powiatowy, Jan Mrzygłód – dyrektor Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Andrychowie, przedstawiciele Polskiego Związku Wędkarskiego z Zarządu Okręgu w Bielsku-Białej, 3 dyrektorów szkół, 4 nauczycieli i młodzież, kilkunastu mieszkańców Wieprza i Andrychowa, a także osoby zajmujące się ochroną przyrody, łącznie w spotkaniu wzięło udział około 180 osób.
Uczestnicy spotkania mieli okazję zobaczyć nagrodzone w konkursie prace plastyczne i fotograficzne, występ Rewii Dziecięco-Młodzieżowej „DINO”, obejrzeć (z komentarzem jednego z autorów) film o Wieprzówce i wysłuchać wykładów na temat wartości przyrodniczych, krajobrazowych rzeki, zagrożeń związanych z regulacją i osadnictwem na jej brzegach.
Podsumowaniem spotkania miała być publiczna dyskusja, do której jednak nie doszło z powodu nieobecności przedstawicieli Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie, jednostki odpowiedzialnej za dewastację Wieprzówki.
Spotkanie zakończyło się wystosowaniem apelu, który wszyscy uczestnicy mogli podpisać, a który na początku następnego roku przekażemy na ręce Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie wraz z podaniem liczby kliknięć „lubię to” na stronach Facebooka i zaprzyjaźnionych portali.
– Materiały prasowe, zdjęcia w załączniku 1 (płytka DVD) i załączniku 2.
Podsumowanie wystawy w liczbach
Wystawę zwiedziło:
1. Indywidualnie 1091 osób
2. 13 grup warsztatowych (oglądanie filmu, wysłuchanie pogadanki i zwiedzanie wystawy), łącznie 220 dzieci z 21 opiekunami.
3. 41 grup zorganizowanych, łącznie 889 dzieci i młodzieży z 55 opiekunami.
Łącznie 2276 osób w okresie 5 miesięcy.
4. 1 i 2 listopada 2012 roku członkowie TMA, harcerze, młodzież szkolna i sympatycy po raz 12 kwestowali na cmentarzu komunalnym na rzecz renowacji zabytkowych nagrobków (zebrano – ). W 2012 roku dzięki zebranym funduszom w poprzednich latach przeprowadzono renowację kolejnych dwóch zabytkowych nagrobków.
5. W 2012 roku Towarzystwo Miłośników Andrychowa było współorganizatorem imprez innych organizacji – Noc Muzeów, Bajkolandia, Dni Andrychowa, Dzień Harcerski Chorągwi Krakowskiej ZHP.
6. Wszystkie imprezy oraz prace statutowe prowadzone są przez członków TMA są wykonywane społecznie przy wydatnej pomocy wolontariuszy i sympatyków TMA. Izba Regionalna TMA otwarta jest dla zwiedzających trzy razy w tygodniu. Dla grup dzieci i młodzieży uczestniczących w warsztatach tematycznych, dodatkowo w czwartek od godz. 8.30. Izba Regionalna jest również udostępniana dla grup zwiedzających w inne dni po wcześniejszym uzgodnieniu.
Izbę Regionalną odwiedziło lub brało udział w imprezach organizowanych w Izbie w 2012 roku:
a) dorośli – 2500 osób
b) dzieci i młodzieży – 2411 w 105 grupach zorganizowanych.