W latach 2017-2019 realizowaliśmy kolejno pierwszy, drugi i trzeci etap Archiwizacji Części Zasobu Towarzystwa Miłośników Andrychowa w ramach zadania publicznego „Wspieranie działań archiwalnych” Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.
Gromadzenie pamiątek związanych z historią Andrychowszczyzny jest jednym z głównych działań TMA, w tym celu też powołano w 1993 r. Izbę Regionalną Ziemi Andrychowskiej. W zbiorach Towarzystwa znajduje się zarówno zasób archiwalny, jak i zasób zabytków nie będących archiwaliami (w myśl ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach Dz.U. z 2015 r. poz. 1446 ), gromadzony przez kilka pokoleń mieszkańców. Zasób archiwalny tworzą m.in. materiały archiwalne o ważnym znaczeniu historycznym, zwłaszcza w kontekście dziejów regionu, dokumentujące różne aspekty życia codziennego mieszkańców Andrychowa i jego okolic począwszy od XVIII w. W skład zasobu wchodzą oryginalne dokumenty, księgi, druki, korespondencja, dokumentacja finansowa, plany, rysunki, afisze, fotografie.
Wspomniane archiwalia mają charakter unikatowy, a do tej pory jedynie częściowo zostały profesjonalnie opracowane i zewidencjonowane w Systemie Muzealnym MONA. Prace, o których mowa zostały wykonane w 2017 r. w ramach zadania „Archiwizacja Części Zasobu Towarzystwa Miłośników Andrychowa – Etap I” (od lipca do grudnia) i zostały sfinansowane w 70,77 % ze środków publicznych w formie dofinansowania w ramach otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego „Wspieranie działań archiwalnych 2017”, organizowanego przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, a także w ramach zadania „Archiwizacja Części Zasobu Towarzystwa Miłośników Andrychowa – Etap II” (od sierpnia do grudnia), sfinansowanego w 71,24 % ze środków publicznych w formie dofinansowania w ramach otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego „Wspieranie działań archiwalnych 2018”, organizowanego przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych i zadania „Archiwizacja Części Zasobu Towarzystwa Miłośników Andrychowa – Etap III” sfinansowanego w 75,58% ze środków publicznych w formie dofinansowania w ramach otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego „Wspieranie działań archiwalnych 2019” organizowanego przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. Archiwalia (stanowiące dziedzictwo kulturowe w skali nie tylko regionu), które nie zostały do tej pory zewidencjonowane i opracowane wymagają zabezpieczenia, gdyż często są w złym stanie fizycznym. Wynika to m.in. z faktu, iż wytwarzane były na kwaśnym papierze, pozyskiwane z miejsc, w których przechowywano je w sposób niewłaściwy, przez co narażone były na zniszczenie itp. Zasób archiwalny jest udostępniany podczas wystaw okolicznościowych, również w zaprzyjaźnionych instytucjach, a także do kwerend naukowych, konserwatorskich oraz genealogicznych (co roku w celach badawczych/ekspertyz zgłasza się do nas kilkaset osób). Materiały archiwalne wykorzystywane są również w wydawanych przez TMA publikacjach dotyczących historii Andrychowszczyzny, a także w materiałach promocyjnych (wydania naukowe oraz popularnonaukowe, artykuły, spacerowniki, foldery towarzyszące wystawom).
Opracowany zasób archiwalny jest z powodzeniem wykorzystywany w działaniach z zakresu edukacji regionalnej, skierowanych do dzieci i młodzieży szkolnej, a także dorosłych odbiorców.
